Een spannende stelling, met de open g-lijn. De zwarte dame staat actief maar ook een beetje benauwd daar in het midden van het bord. De zwarte zwarte velden kunnen zwak worden. Reinderman speelde hier
21. Pc3?!
Volgens mij een onnauwkeurigheid. Wit speelt op de damevleugel, terwijl de strijd toch het spannendst is op de koningsvleugel? Veel beter in overeenstemming met de eisen van de stelling is volgens mij 21. Pg3! Nu kan het paard springen naar h5, en op dit moment kan het zelfs naar f5, met een voordelige ruil van paard tegen loper. Volgens mij moet zwart nu erg goed oppassen, wit kan gemakkelijk aanval krijgen. In de partij liet wit zich van het bord drukken (zie de site van het NK).
Update:
Mijn stelling is dat het leerzaam is om eerst zelf te analyseren, en pas daarna te kijken wat het oordeel is van een van de sterkste engines van het moment. Deze stelling heb ik even ingevoerd in Stockfish 4, en inderdaad, dat was leerzaam! Ik beoordeelde twee stellingen in mijn analyse duidelijk verkeerd. Ik geef een korte samenvatting van de varianten van mijn eigen analyse, en leerzame suggesties van de engine erbij.
Na
21. Pg3!
heeft zwart eigenlijk maar 1 sterk antwoord:
21…Td8!
Op zetten als 21…Pd7 of 21…Kg8 antwoord wit zeer sterk 22. Pf5!, zoals hierboven al genoemd.
22. Le5
Een ander heel belangrijk idee van wit: de penning van het paard op f6, een zwak punt in de zwakke stelling. De computer geeft hier 22. Lc7!? om eerst de zwarte toren even naar d7 te lokken. Dit is een heel interessant idee dat volledig aan mij voorbij was gegaan. 22…Td7 23. Le5! Een subtiel verschil, maar de zwarte toren kan nu niet naar g8 zoals in sommige varianten na 22. Le5, wat de zwarte mogelijkheden iets beperkt.
22…Dxd3
Ook 22…Dh4 23. Pe2 Ld6 24. Pf4 Th6 is een mogelijkheid voor zwart, die ook beschikbaar is na het hierboven genoemde 22. Lc7.
23. Te3!?
Sterker is waarschijnlijk 23. Dxc6 (Stockfish 4), waarmee wit een pionnetje buitmaakt en iets beter staat. De zet 22. Te3!? is echter van een bijzondere schoonheid, zo meende ik.
23…Dxc4
24. Ph5, Dh4
Interessant is ook 24…Dd5 25. Tg1 Th6! (enige zet, de winst na 26…Tdg8? is het makkelijkst en mooist na 27. Td1!) 26. Tg5 (diagram)
Deze stelling leek mij bijzonder goed voor wit, maar Stockfish 4 vind het volkomen gelijk na 26…Tg8! 27. Lxf6, Txf6 28. Txg8+ Kxg8 29. Pxf6+ Lxf6 30. b3. Zwart heeft twee pionnen voor de kwaliteit. De witte dame kan nooit op f6 nemen in deze varianten, want ze staat gepend!
25. Tg1, Tdg8
25. Txg1+ 26. Kxg1, Tg8+ 27. Kh1, Tg6 komt op precies dezelfde stelling neer.
26. Txg6, Txg6
27. Tb3 (diagram)
In deze stelling dacht ik dat wit geweldig stond. Doordat de zwarte stukken zo gebonden staan aan het paard op f6 heeft de witte toren vrij spel op de b-lijn. Er dreigt Tb8+ en ook Tb7 ziet er heel vervelend uit, met een aanval op de ongedekte loper op e7. Hier onderschatte ik echter de zwarte tegenkansen na
27…h6!
De zwarte koning vind een vluchtveld op h7. Wit heeft niet de tijd om met 28. Tb7?? de loper op e7 aan te vallen vanwege de tegenstoot 28…Dg5! en het blijkt dat het dekken van het paard op f6 niet het enige is dat de zwarte stukken doen. Het staat volgens de computer weer volkomen gelijk na 27…h6!
Wat hebben we nu geleerd? Anne Bert zei het al: het is vaak makkelijker om aanvallende zetten te vinden dan verdedigende. Toch zitten die er vaak nog in, zelfs al lijkt een stelling prachtig voor de aanvallende partij. Lasker (!?) zei eens dat in elke gezonde stelling nog een verdediging zit. Tja, wat is gezond he? Nog iets interessants dat hier blijkt is dat de meest dwingende zet niet altijd de beste is. Bijvoorbeeld 23. Dxc6 is sterker dan het dwingender 23. Te3!?. En in dat verband ook nog grappig: In zijn verslag op schaaksite.nl van deze partij merkt Reinderman op dat zijn engine 21. Tad1 geeft met een klein plusje voor wit. Een zet die weinig dwingend is, maar toch ook prima.
Een vraag aan het publiek: stel dat zwart hetzelfde verdergaat als in de partij, met druk zetten op de achtergebleven pion en ontwikkelen, dus: 21. Pg3! Td8. Hoe gaan jullie dan verder?
En nog iets: ‘mooier’ is ook niet altijd beter!
Nog twee kleine pointes van 21. Pg3: zwart kan het idee 22. Le5 niet voorkomen met 21…Ld6? want dat verliest een stuk na 23. Pe2!
En ten tweede: na 21…Td8! moet wit niet 22. Td1?! doen (pion d3 dekken) want dan speelt zwart wel 22….Ld6! en neutraliseert daarmee de activiteit van de witte stukken volledig, met gelijk spel. Dit soort kleine pointes maakt varianten die anders uit de lucht gegrepen lijken begrijpelijker.
Maar de vraag is: wat dan wel na Td8. En om eerlijk te zijn, kan ik daar nog geen antwoord op vinden.
In het stukje stel ik twee zetten voor na Td8: 21. Pg3, Td8 22. Le5, en 21. Pg3, Td8 22. Lc7. Bedoel je dat je niet kunt kiezen uit die twee?
In de zin dat ik niet kan lezen. Niet gezien dat er een update was. Sja… Eerst zelf zoeken en dan kijken naar wat anderen geschreven hebben, he. Maar inderdaad, vond het moeilijk om in te zien hoe het dan verder gaat na Dxd3. Ben toch een beetje materialist, omdat het niet heel duidelijk is waar de witte compi uit moet bestaan.
Snap ik Roel! Misschien had je het beter gezien dan ik, want na mijn 23. Te3!? kan zwart zich er toch nog net uit redden. Maar wit kan dus wel een pionnetje terugpakken met 23. Dxc6. Is wit meteen de achtergebleven broeder op d3 kwijt.