Vesting

Dit is het eindspelletje dat Bart, met zwart aan zet hier, afgelopen zaterdag op het bord kreeg. Remise, gewonnen, wat maakt het uit? Foutjes in de analyse zijn ook van secundair belang. Waarom? Omdat deze stelling gewoon heel mooi is. Ik dacht zaterdag dat zwart won hier, nu denk ik dat het remise is. Ik heb de stelling nog niet in de computer gehad, omdat het me plezier bezorgde er eerst zelf even over na te denken: ik genoot meer na van Bart zijn eindspelletje dan van mijn eigen partij, terwijl ik die toch won. Hopelijk zijn jullie het later met me eens dat de stelling studie-achtig mooi is. Maar ondertussen, wat denken jullie ervan?

Update
De stelling is remise, maar veel prozaischer dan ik dacht. Een kleine update. Een mogelijk zwart plan is met de koning naar h2 lopen en pion h3 opsnoepen. Maar wanneer de koning op f1 aankomt, zou wit met Ld4! de koning lelijk kunnen afsnijden. Dus zwart begint met 1…Lc5. Wit is al bijna in tempodwang hier, en kan alleen Lc1 spelen. Stel nu even dat zwart wit aan zet kan brengen in deze stelling (dat kan hij, en vrij eenvoudig ook, door met de loper wat heen en weer te spelen op de velden d6, c5 en b4). Dan moet wit weer Lc1-b2 spelen, want de witte loper moet ervoor waken dat zwart niet de manoeuvre Kd4-e5! kan voltooien, waarna de f-pion meteen zou vallen. Ok, nu speelt zwart Kd3-d2, en weer moet wit zetten, hij heeft niets anders dan het benauwde Lb2-a1. Even weer een diagrammetje:

Zwart is weer aan zet hier. Wit aan zet kan alleen pendelen met de loper tussen a1 en b2, maar dat is net genoeg. Zwart kan zijn stelling niet versterken, wanneer de koning naar c2 gaat krijgt de witte koning wat adem. Merk op dat wit niet de pion op h5 kan ophalen, want zwart haalt de pion op f5 dan op, en zou vrij gemakkelijk moeten winnen: de witte koning staat lelijk afgesneden en blokkeert de eigen vrijpion. Maar goed, zwart aan zet heeft niet beter dan het originele plan met de koning de pion op h3 op te snoepen: Kd2-e1. Wit heeft nu weer een heel klein beetje keuze, maar hij moet wel met de loper spelen, bijv: Lb2 (Lc3+ kan ook maar dan moet wit nog wel even oppassen, zie beneden). Zwart gaat door: Ke1-f1, en het is weer tijd voor een diagrammetje:

Zwart is al ver gekomen, niet waar? Maar hier wringt de schoen: de zwarte koning is te ver af van de pion op f5, en wit kan nu wel dreigen met het ophalen van de h-pion: Kg3. Merk op dat als de witte loper op c3 had gestaan, wit eerst even Lb2 terug had moeten spelen, anders wint de zwarte koning een tempo op de route Ke2-d3!-e4-f5 en zwart wint weer. Ok. Terug naar het diagram. Na Kg3 kan zwart Lf2+ spelen, maar wit gaat dan terug met Kf3! en omdat wit nu La3 dreigt moet zwart weer terug naar c5 met de loper: helaas een makkelijke remise voor wit!

Mijn enthousiasme voor deze stelling kwam voort uit het feit dat ik miste dat dit plan voor wit hier wel weer kan, terwijl het eerder nooit gevaarlijk was. Want wat als wit geen Kg3 speelt? Dan moet hij de zwarte koning toelaten op veld g1, en de koning niet over h2 laten door de loper op de diagonaal h2-b8 te plaatsen. Alleen, daar is zwart de baas, en zwart kan met Ld6 de witte loper wegjagen. Het mooie van de stelling zat hem voor mij daarin, dat wit daarna de diagonaal g1-a7 weer bezet, en toch nog remise houdt! Zwart mag dan de pion op h3 slaan en hier keek ik in eerste instantie niet verder: twee pionnen meer. Echter, hoewel zwart door te beginnen met Ld6-c5! wel achter de witte koning langs kon kruipen (verhindert dat wit de diagonaal g1-a7 bezet!) kan zwart niet meer terug met de koning: nu is het de zwarte koning die de eigen vrijpion blokkeert, en uit deze gevangenis is geen ontsnappen mogelijk. Een tijdje meende ik nog dat zwart wit hier tot een uiterste krachtsinspanning kon dwingen met een precies uitgevoerde ontsnappingspoging, maar feitelijk is de val vrij gemakkelijk dicht te houden.